Klasnota's Besturingssystemen/Linux

Gebruikers en groepen

Commando's:
- Gebruikers: useradd, usermod, userdel
- Groepen: groupadd, groupmod, groupdel
- Info opvragen: who, groups, id
Configuratiebestanden:
- Gebruikers: /etc/passwd, /etc/shadow
- Groepen: /etc/group, (/etc/gshadow, van weinig belang)
Opmerkingen:
- Primaire groep: 4e veld van /etc/passwd (group ID)
- Aanvullende groepen: in /etc/group. Gebruiker staat niet vermeld in de primaire groep!
- usermod -g groep gebruiker: primaire groep aanpassen
- usermod -G groep1,groep2 gebruiker: gebruiker toevoegen aan opgegeven groepen en verwijderen uit alle andere groepen
- usermod -aG groep gebruiker: gebruiker toevoegen aan opgegeven groep, blijft lid van andere groepen

Permissies = toegangsrechten voor bestanden en directories
- Bestanden zijn eigendom van een gebruiker en groep
- cfr. ls -l voor een overzicht
Instelbaar op niveau van:
- u: gebruiker, user
- g: groep, group
- o: andere gebruikers, others
- a: iedereen, all
Soorten permissies:
- r: lezen, read
- w: schrijven, write
- x: uitvoeren als commando (file), toegang met cd (directory)

permissies instellen met chmod, symbolische notatie

chmod MODUS FILE
chmod u+r FILE
      g-w
      o=x
      a

permissies in octale notatie: beschouw permissies in ls -l als bitpatroon

  u      g      o
r w x  r - x  - - -
1 1 1  1 0 1  0 0 0
4+2+1  4+0+1  0+0+0
  7      5      0

Opmerkingen:
- sommige permissie-combinaties komen nooit voor in de praktijk, bv. 1, 2, 3
- gebruiker heeft altijd meer rechten dan groep/others
- root negeert bestandspermissies (mag alles), vb. /etc/shadow
umask bepaalt standaard-permissies van bestand/directory bij aanmaken
- huidige waarde opvragen met umask zonder opties
- opgegeven in octale notatie
- "welke permissies afnemen"
```
  file      directory
  0 6 6 6     0 7 7 7
- 0 0 0 2   - 0 0 0 2
---------   ---------
  0 6 6 4     0 7 7 5
```
- Enkel 0, 2 en 7 zijn zinvol!
Speciale permissies:
- u+s: set user ID (setUID)
  - op bestanden met execute-permissies
  - tijdens uitvoeren krijgt de gebruiker de rechten van de eigenaar van het bestand
- g+s: set group ID (setGID)
  - tijdens uitvoeren krijgt de gebruiker de rechten van de groep van het bestand
- +t: restricted deletion, of "sticky bit"
  - toegepast op directories
  - een bestand mag in zo'n directory enkel door de eigenaar verwijderd worden

Eigenaar/groep veranderen:

chown user file
chown user:group file
chgrp group file

Bash-variabelen zijn (vrijwel altijd) strings.
Declaratie:
```
variabele=waarde
```
Waarde oproepen:
```
${variable}
```
Gebruik in strings (met dubbele aanhalingstekens):
```
echo "Hello ${USER}"
```
- Gebruik zoveel mogelijk de notatie ${var} (accolades rond variabelenaam)
- Gebruik dubbele aanhalingstekens: "${var}" (vermijden splitsen van woorden)
Onbestaande variabele wordt beschouwd als lege string.
- Dit is een oorzaak van veel fouten in shell-scripts!
- Gebruik set -o nounset, dan zal script meteen stoppen met foutboodschap
Scope van een variabele: binnen zelfde "shell", niet binnen "subshells"
- Een script of functie oproepen creëert een subshells
- Maak "globale", of omgevingsvariabele met export:
```
export VARIABLE1=value
VARIABLE2=value
export VARIABLE2
```
Conventie naamgeving:
- Lokale variabelen: kleine letters, bv: foo_bar
- Omgevingsvariabelen: hoofdletters, bv. FOO_BAR

Bij uitvoeren van script zijn opties en argumenten beschikbaar via variabelen, positionele parameters

Variabele	Betekenis
`${0}`	Naam script
`${1}`, `${2}`, ...	Eerste, tweede, ... argument
`${10}`	Tiende argument (accolades verplicht!)
`${*}`	Alle argumenten: `${1} ${2} ${3}...`
`${@}`	Alle argumenten: `"${1}" "${2}" "${3}"...`

Het commando shift schuift positionele parameters op:

Elk commando heeft een exit-status, numerieke waarde
- Opvragen met echo "$?"
- 0 => commando geslaagd, logische TRUE
- 1-255 => commando gefaald, logische FALSE
Logische operatoren in Bash zijn gebaseerd op exit-status
Booleaanse variabelen bestaan niet

if COMMANDO; then
  # A
else
  # B
fi

A-blok wordt uitgevoerd als exit-status van COMMANDO 0 is (geslaagd, TRUE)
B-blok wordt uitgevoerd als exit-status van COMMANDO verschillend is van 0 (gefaald, FALSE)
Commando test wordt gebruikt voor het evalueren van logische expressies, geeft geschikte exit-status
- 0 = TRUE
- 1 = FALSE
Alias voor test is [
- [ is een commando, geen "haakje" in de traditionele betekenis
- spaties vóór en na!

# Fout:
if[$#-eq 0]; then
  echo "Expected at least one argument"
fi

# Juist:
if [ "${#}" -eq "0" ]; then
  echo "Expected at least one argument"
fi